Dit is een verslag van en over buurtgenoten die de gemeente Leiden graag willen helpen de reeds bestaande (maar door bezuinigingen en personeelstekort beetje zieltogende) Kruidentuin aan de Ir. Driessenstraat nieuw leven in te blazen.
Geplande werkzaamheden: herinrichting van het centrum van de tuin (het tuinkruidengedeelte) en ordenen en weer opvullen van de zijvakken.
Voorlopig doel: een mooie, weelderige, kleurige tuin realiseren waarin vele soorten vlinders, libellen en bijen zich thuis voelen!

zaterdag 17 augustus 2013

In een paar uurtjes gepiept!

Het werd een beetje een zooitje in de tuin.
Ondanks de flinke laag nieuwe aarde in de binnenring, schoot er weer veel winde de grond uit.
Daarnaast groeiden er nogal wat brandnetels in de kruidenbedden, en dat plukt niet zo fijn...









Oost-indische kers wilden we ook liever niet tussen de andere kruiden; elders staat immers al genoeg!












Bovenstaande foto's zijn van begin augustus. Inmiddels waren er ook kruiden uitgebloeid, verdord door gebrek aan water of verzopen door teveel water ineens.
Het was hoog tijd om aan te pakken dus riepen we het tuinteam op te komen helpen.
Afgelopen vrijdagmiddag (gisteren dus) gingen we met Ina, Hans, Rachel, Marin, Heleen, Toon en Annemarie (moi) aan de slag.

De dragon groeide tot in de boom en over de tijm heen. De schaar werd er flink ingezet.













Het komkommerkruid was al eerder verwijderd (want lag plat) maar had zich gelukkig al uitgezaaid. Wel moest nog ongewenst ander kruid tussen de nieuwe plantjes weggehaald worden.
Later, als de plantjes groot genoeg zijn, kunnen we ze verplanten en verdelen over het vak.
Het peterselievak (links) hebben we leeggehaald. De paar verdroogde polletjes die er nog stonden bleken niet geworteld te hebben en stonden half boven de grond.


Het koriandervak werd ook leeg gehaald. Eerder hadden we al flink geknipt omdat het niet alleen tussen de boomtakken groeide maar ook in snel tempo verdroogde.
We moeten ons beraden over een ander, minder hoog opgroeiend kruid in dit vak.








Met de bieslook gaat het goed, alleen zijn er op meer dan een halve meter diep mierikswortel achter gebleven, en de plantjes daarvan schieten op veel plekken met grote vaart boven de grond uit. Blijven afknippen (zo diep mogelijk) is op dit moment de enige optie.








Vanaf het prille begin zaten er al flink wat muntkevertjes in de muntplanten. Vangen en doden was de enige remedie, maar ze bleven komen en vraten de munt compleet weg.
Wie weet een oplossing?










Het tweede dragonvak heeft het beter gedaan dan het eerste. Alleen groeien de planten niet vlak onder de boom, waar geen licht komt. Wellicht kunnen we achteraan wat anders zetten?










De laurier doet het prima, ook in de schaduw van de boom.
Overigens: de waterbakjes in de tuin zijn voor de hommels, bijen, libellen en vlinders!











Het bonenkruid doet het fantastisch! Hier hoefde alleen maar wat ongewenst kruid weggehaald te worden.












De selderij gaat ook goed. Het is twee-jarig, dus volgend jaar moeten we wat planten laten bloeien om vervolgens het zaad te oogsten!












Met de salie gaat het minder goed. Direct in het begin gingen er al plantjes dood, en steeds weer zakken er andere exemplaren in elkaar.
Veel water lijkt vooralsnog niet erg te helpen.










Na wat problemen in het begin (er gingen plantjes dood doordat ze niet hadden geworteld), groeit de basilicum bijzonder goed. Misschien moeten we in de herfst wel uitdunnen!











De dille is niet helemaal uit de verf gekomen en bovendien alweer uitgebloeid. We hebben de zaden verzameld en de afgestorven takken afgevoerd. Dille is éénjarig.











Ook van de rozemarijn moesten we in het begin wat plantjes verwijderen omdat ze dood waren gegaan. Maar wat er nog staat doet het geweldig goed! De aanvankelijk slappe, te hoog opgeschoten takken zijn steviger geworden en er kwamen zijtakken in.
De bloei komt pas vlak na (of nog in) de winter!







De oregano doet het ook geweldig en zit regelmatig vol muntvlindertjes, hommels en bijen!













En de tijm voelt zich blijkbaar ook thuis in de kruidentuin! En na het verwijderen van wat winde en brandnetels, kreeg het weer een beetje de ruimte...











En nu ziet het er weer netjes uit...

Zo zie je maar wat je kunt bereiken met een kleine groep mensen! En al kunnen sommige mensen soms maar een uurtje meehelpen, jullie hulp is echt erg welkom en nodig!
Allemaal bedankt!

dinsdag 13 augustus 2013

Vlinders tellen!

Pas sinds de vlinderstruiken bloeien, komen nu ook de vlinders.
Kleine koolwitjes hadden we al eerder gezien, maar nu (eerste week augustus) zagen we voor het eerst een Distelvlinder!

Muntvlindertjes zijn er in grote aantallen, maar dan het liefst in het vak met Oregano!

Een Argusvlinder: het mannetje (te zien aan de tekening van bovenvleugels).

Nogmaals de Argusvlinder, nu met gesloten vleugels.

De Kleine vos hadden we al eerder gezien, maar nu waren er meerdere tegelijk.


De Atalanta was niet erg bereid zijn vleugels uit te klappen.

De score van de eerste week van augustus (allemaal per soort tegelijk gezien dus niet per dag opgeteld!):
4 Koolwitjes, 4 Kleine vosjes, 1 Atalanta, 1 Argusvlinder, 1 Distelvlinder, 1 Icarusblauwtje (vrouwtje) en talloze Muntvlindertjes.
Het is niet erg veel; behalve de paar Vlinderstruikjes en de Oost-indische kers bloeit er (begin augustus!) nog maar weinig in de tuin... In een Hoftuin verderop zagen we er per soort meer, en o.a. ook nog een paar Dagpauwogen!
Volgend jaar (met medewerking van de gemeente) hopelijk méér vlinderaantrekkende planten?

De meeste kruiden groei(d)en goed!

Eind juni:
De kruiden deden het prima, het was zeer groeizaam weer!













Begin juli:
De Oost-indische kers bloeide rijk en er kwamen steeds meer hommels op af. Het aantal bijen viel trouwens tegen, ze zouden pas veel later komen.











Laatste week juli:
Oregano en tijm staan in bloei. Helaas hebben we een aantal planten weg moeten halen omdat ze, na een paar droge dagen, letterlijk niet leken te aarden en dus dood gingen. De kluitjes bleken inderdaad nog helemaal intact (geen wortels in de grond) en de planten waren bovendien niet diep genoeg in de aarde gezet waardoor de bovenkant van de kluit snel uitdroogde.
We spoten trouwens wel met water (tuinslang Rachel) maar konden niet overal bij. Het met gieters bewateren ging niet zo goed omdat de vakken afliepen en het water dus ook. De beloofde hulp van de gemeente (sproeien met behulp van tankwagen) kwam een beetje laat op gang.

En toen er een tankwagen was geweest, lagen vele kruiden plat door de veel te dikke, harde waterstraal.
Het komkommerkruid ging het zo te zien niet meer doen: veel geknakte stelen. En inderdaad, het begon al snel weg te rotten.










Het veel te natte voorjaar eiste zijn tol: meeldauw in de esdoorns.














Eerst een tekort aan water, nu een teveel. De tankwagen kwam opeens twee keer achterelkaar (op vrijdag en maandag) en al spoedig schoten de paddenstoelen uit de grond.
Het zou toch echt beter zijn als we zelf de bewatering zouden kunnen regelen middels een gemeentekraan!
Merkwaardig trouwens dat de zijvakken niet bewaterd werden. Door het gebrek aan water waren de bloemen daar zeer snel verdord.




In de eerste maanden werden er helaas drie muntplantjes gejat, tot twee keer toe werden bijna alle selderijplantjes tot op de grond toe afgesneden, één keer gebeurde hetzelfde met de dille. Gelukkig herstelde de selderij zich goed, de dille had meer moeite met de kaalslag.








De peterselie deed het vanaf het begin al niet goed. De plantjes waren te zwak geweest en waren niet goed in de grond gezet; het bovenste deel van de kluitjes stak boven de aarde uit.
Het komkommerkruid kwam helaas niet meer bij. Wel had het zich gelukkig al voldoende uitgezaaid (maar ook in andere vakken waar we het liever niet hebben staan!).

woensdag 19 juni 2013

Geen Roundup in en rond "onze" tuin!

Afgelopen zondag heeft een aantal mensen van ons tuinteam flink wat onkruid tussen de stenen van het pad weggehaald.












Het voordeel van zelf  "onkruid" wieden is dat je sommige leuke dingen lekker laat staan, zoals dit Muurleeuwenbekje. Het is van oorsprong niet inheems (ingevoerd in 17e eeuw) maar komt steeds meer voor op onze muren of tussen stenen. En de bijen zijn dol op de kleine bloemetjes!







Tijdens het wieden kom je natuurlijk van alles tegen. Behalve mierennesten en pissebedden, ook veel muntkevertjes en deze groene wants.
We zagen niet veel vlinders deze keer: slechts één koolwitje en verder de nodige, piepkleine muntvlindertjes.








Na drie uur trekken, schrapen en schrappen zag het pad er al een stuk beter uit!
Hopelijk hebben we met deze actie duidelijk gemaakt dat hier niet met Roundup gespoten mag worden!












Het werk is nog niet af. Langs de zijpaden staan nog heel wat graspollen (zie foto!).
Wie helpt a.s. weekend nog een uurtje mee?

dinsdag 21 mei 2013

Kruidenoverzicht tuin: Allium schoenoprasum




Bieslook
Allium schoenoprasum



Plant familie: 
Alliaceae (Lookfamilie)

Plantenlaag:
Kruidlaag
Plantenfuncties:
groentes, kruiden, bloemen, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, bijenplant,
Bloeitijd:
mei - juli
Oogsttijd:
hele jaar door
Beschrijving:
Een overblijvend bodembedekkend bolgewas van 15-20 cm hoog, zelf uitzaaiend.
De rechtopstaande stengels zijn hol en rolrond. Ze dragen geen bladen. De plant vormt dichte, grasachtige pollen.
Bloem: lilarose.
Bieslook kan het hele jaar door geknipt worden; het groeit vanzelf weer aan. Het heeft lichte ui-smaak. Heerlijk als toevoeging in salades of in sauzen; het liefst rauw. De bloemen kunnen ook gegeten worden, deze hebben een pittigere smaak.


Moet geplant worden in zon of halfschaduw, is wel winterhard maar niet wintergroen, kan vermeerderd worden door zaaien of scheuren.
Om de vier jaar verplanten, voor betere oogst en sterkere smaak de bloemen afknippen.
Is bloeddruk en cholesterol verlagend, bevordert de eetlust en spijsvertering, werkt vochtafdrijvend, bevat vitamine A, B en C.
Kan fijngesneden ingevroren worden.

Hersteloperatie ten dele gelukt...

Afgelopen zondag hebben we met drie man (vrouw dus eigenlijk, want Ina, Carolyn en Annemarie) wat plantjes verzet.
Redenen daarvoor waren dat sommige planten meer op de aarde dan erin stonden, de grotere, massieve wortelkluiten niet waren losgemaakt en er plantjes te dicht tegen de steenranden waren gezet.
Van de kleinere, jongere plantjes zijn we voorzichtigheidshalve maar afgebleven wegens nog te kwetsbaar voor verplanting... Over een paar weken moeten we bekijken of deze plantjes alsnog kunnen worden verzet. Van de dille blijven we liever helemaal af; die houdt niet van verplanten!
De verwachte zon kwam maar heel even, maar gelukkig bleef het verder droog. Prima weer dus om in de aarde te wroeten!

Na wat aanharken en het schoonvegen van de stenen zag het er weer helemaal puik uit!
Het vak van de tijm hebben we voorzien van wat potscherven, met de hoop dat als de zon weer gaat schijnen, de warmte ervan wordt vastgehouden; dit omdat tijm heel veel warmte nodig heeft om lekker te kunnen groeien en bloeien, en natuurlijk ook om te voorkomen dat de buurtpoezen ertussen gaan zitten graven!

Wie heeft er trouwens nog kapotte plantenpotten die we kunnen gebruiken om hetzelfde ook in andere vakken te kunnen doen?








Ook dit keer waren er weer veel dartelende muntvlindertjes! Deze vlinder (zie foto) is een dagactieve nachtvlinder die vooral te vinden is in tuinen. Het prachtige vlindertje is slechts 1 cm groot!

Afgelopen week waren er nog meer vlinders te zien: een koolwitje en een zeer fraai blauw vlindertje (foto). Is dit nu een boomblauwtje of een Icarusblauwtje? Helaas heb ik geen foto kunnen maken van de zijkant van de vleugeltjes.
Wie het weet mag het zeggen!

woensdag 15 mei 2013

Zestien keukenkruiden!

Vanochtend vroeg arriveerden de groenmannen van Signa Terra uit de Betuwe (niet te verwarren met de gifjongens - die behoren tot een andere tak van dit bedrijf) om de keukenkruiden in de tuin te plaatsen.
Het regende gelukkig maar een klein beetje.








Voor de ochtend om was, was het werk al gedaan en stonden de kruiden netjes binnen de perken.
Alleen was het niet duidelijk wat nu precies wat was, de lijst klopte niet helemaal en de groenbaas kende de namen niet! Helaas zat er niet bij elk kratje een naamkaartje, maar we zijn er tenslotte toch aardig uitgekomen.
De bestelde kervel zat er niet bij, de peterselie bleek de krulvariant te zijn (in plaats van de platte) en we hadden ongevraagd een hele krat komkommerkuid (Borage) erbij.
Het werd dus wat schuiven, passen en meten.

Sommige plantjes zijn nog ieni-mini maar de bieslook staat al bijna in bloei!














Er kwam vanmiddag al een meneer langs met een mandje en een schaar, maar ik heb hem gevraagd de pas geplante kruidjes nog even met rust te laten en heb direct thuis wat "bordjes" gemaakt, evenals trouwens naamlabeltjes, gemaakt van oud, wit plastic bestek en een watervaste viltstift.
(Jawel, ik vond nog een bos bbq vorken in de kast, prima om lekker diep in de grond te steken zodat ze niet zo makkelijk meegenomen kunnen worden!)


Nog één naam ontbreekt, namelijk van dit plantje. Het zou Hysop kunnen zijn, maar het blad ruikt (stuk gewreven) een beetje naar anijs. Een dropplantje misschien? Wie weet het ons te vertellen?

Helaas ging vanmiddag de zon nogal fel schijnen. Helaas, omdat sommige plantjes dat niet fijn hebben gevonden en nu plat op de aarde liggen te zieltogen. De kluitjes voelen wel nat aan, maar misschien moeten ze morgen wel (als het niet flink geregend heeft) een scheut water krijgen? Veel plantjes zijn overigens naar mijn idee niet diep genoeg ingegraven, en de kluiten zijn keihard en erg compact. Molly kwam langs, heeft een volkstuin, weet meer want heeft ervaring en zei dat zulke harde kluiten eigenlijk altijd voorzichtig een klein beetje uit elkaar getrokken moeten worden omdat die kluit anders een compacte kluit blijft en de wortels niet de grond in kunnen groeien.
We hebben daarom besloten om morgenavond (7 uur) even de handen uit de mouwen te steken, voordat onze kruiden nog verder instorten.
Wie helpt mee? Met veel handen kunnen we in een uurtje makkelijk klaar zijn! Glaasje wijn toe!

donderdag 2 mei 2013

Gele vlinder


Hij was bijna niet te volgen, deze vlinder, zo snel vloog hij op en heen en weer. Citroenvlinder?

De vakken zijn klaar

Vandaag werd er met behulp van bakstenen een vakkenindeling aangebracht in vak C.
Omdat de nieuwe aarde er nog maar pas een dag ligt, zullen de stenen vast en zeker gaan zakken.... maar dat zien we dan wel weer. In elk geval komt de stenenploeg - als de plantjes in de vakken zijn gezet - terug om scheefgezakte stenen weer op hun plek te leggen.
En verder is het misschien goed om bij het onkruid wieden gebruik te maken van planken.
En de kleur? Misschien kunnen we daar later ook wel iets aan doen?
De kruidenplantjes arriveren waarschijnlijk volgende week.