Wij wensen u allen

Nog een paar bloemetjes!

Bijna kerst, en de daglelies staan in knop, terwijl het blad al bijna helemaal weg is!
Kan het nog gekker?
Uitkomen gaan ze wellicht niet meer doen, hoewel, je weet maar nooit...

Ook hier en daar nog een paar goudsbloemen die hun best blijven doen.

En komkommerkruid...

Verder ontdekten we nog wat bloemen in de ooievaarsbekken, maar daar blijft het bij.

De Oost-Indische kers stelt niet veel meer voor....

Prijs gewonnen!

Hallo allemaal,

We hebben met ons projectplan voor de Kruidentuin een prijs gewonnen van 2500 euro van het Fonds 1818!

Dat betekent dat we in het voorjaar kunnen starten met een flinke buffer, een compostbak kunnen maken, nieuwe kruidenplanten kopen en nog veel meer van onze plannen kunnen verwezenlijken!

Dit moeten we natuurlijk vieren, en we denken daarbij aan een nieuwjaarsborrel met presentatie in januari, waarvoor iedereen alvast is uitgenodigd!

Tijd en plaats worden nog nader bepaald; we hopen jullie daar spoedig over te kunnen berichten.

Met vrolijke groeten,

Annemarie,

Ina en

Marit.

Oeps!

Van Vroege Vogels:

Tip: Help de vlinder door de winterdonderdag 06 november 2014 13.01

Nu de temperatuur zakt is de natuur is volop bezig zich klaar te maken voor de winter. Op vier dagvlinders na  (citroenvlinder, dagpauwoog, gehakkelde aurelia en kleine vos) gaan de meeste soorten als ei, rups of pop de winter door.
Die eitjes rupsen en poppen zitten op allerlei plekken en ook in onze tuinen zijn ze volop aanwezig. In dor plantenmateriaal, in holle stengels en in bladeren en takken zijn ze weg gekropen.

Van groot belang is dan ook om niet teveel materiaal af te voeren uit je tuin. Het sprookje dat voor de winter een tuin helemaal gestript zou moeten worden en zo kaal mogelijk de winter in zou moeten gaan is heel slecht voor de dierenwereld in je tuin. Planten en dieren weten zichzelf prima winterklaar te maken en daar hebben ze ons echt niet voor nodig. Uiteraard mag je best wat opruimen voor de winter, als er planten over het pad hangen of anderszins in de weg staan, maar laat zoveel mogelijk staan.

Vier soorten dagvlinders en een aantal nachtvlinders gaat als vlinder de winter door. Citroenvlinder en gehakkelde aurelia kruipen weg tussen takkenhopen en in groenblijvende struiken zoals coniferen en klimop. Daar hebben ze een veilige en beschutte plek en daar gaan ze in winterslaap. Ze halen vocht uit hun lichaam, zetten de spijsvertering op een laag niveau en maken antivries aan, vergelijkbaar met wat wij in onze auto’s gebruiken. Daardoor zijn ze uitstekend in staat om 20 graden vorst te overleven.

Kou is voor deze vlinders geen probleem, maar warmte wel. Ook dagpauwoog en kleine vos gaan in winterslaap en overwinteren in bunkers, schuurtjes en in holle bomen, maar een aantal heeft een plekje gevonden binnenshuis, op zolders bijvoorbeeld. Ze hebben die plekken opgezocht in september en oktober en hebben gelet of het er koel en donker was. Die plekken kunnen alleen nogal veranderen als de temperatuur omlaag gaat en wij de verwarming aanzetten. Dan kunnen juist die plekjes in de nok van het dak extra warm worden en dat is funest voor de vlinders. Ze ontwaken uit hun winterslaap, verbruiken veel energie daarvoor en sterven door uitputting. Kou is prima, warmte niet!

Het beste dat je kunt doen is die vlinders die in huis zitten op te warm wordende plekken oppakken en koud wegzetten, bijvoorbeeld in een schuurtje, onverwarmde kamer of in zo’n vlinder-overwinteringskastje dat veel wordt aangeboden. Uit zichzelf gaan vlinders daar niet snel in, maar ze zijn prima om vlinders die in huis zaten naartoe te verhuizen. Je kunt een vlinder het best bij de vleugels pakken tussen middelvinger en wijsvinger (het V-teken maken), want dan is er de minste kans dat de vleugels beschadigen. Zet de vlinder met de pootjes tegen een muur of wand op een koele plek en laat hem daar zitten. Vaak zul je zien dat ze zich zelf nog wat verplaatsen, maar als ze weer in winterslaap zijn kunnen ze er maanden blijven hangen. 

Moerbeiboom heeft steun gekregen!

Nog steeds in bloei!

bonenkruid

asters

basilicum

asters

ijzerhard

prachtkaars

heide

Uit: Vroege Vogels

Positieve effecten groene buurtprojectendinsdag 11 november 2014 14.02

Steeds meer mensen gaan samen aan de slag met natuur in de buurt. Ze beginnen een buurtmoestuin, leggen samen een groen schoolplein aan of nemen de plantsoenen in eigen beheer. Groen Dichterbij, het landelijke platform voor deze groene buurtprojecten, laat in de publicatie ‘Hoe groen goed doet’ zien wat de maatschappelijke effecten zijn van deze initiatieven. En dat zijn er heel veel.

Resultaten
In ‘Hoe groen goed doet’ zijn ook de resultaten verwerkt van het wetenschappelijke onderzoek dat onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen UR deed naar de effecten van groene buurtprojecten op de sociale cohesie in de wijk. Opvallende resultaten uit dit onderzoek zijn dat de projecten gevoelens van eenzaamheid bij buurtbewoners verminderen, contacten tussen bewoners versterken, werklozen helpen bij het hervinden van rust en regelmaat & kinderen bewuster maken over hoe de natuur werkt.

Bron: IVN

In de publiciteit: Geef de Kruidentuin de ruimte!

Vorige week wilden we de tuin helemaal "winterklaar" maken, maar er stond nog teveel in bloei om al te veel te gaan knippen en snoeien. Bovendien wilden we natuurlijk niet de laatste paar vlinders en bijen hun voedsel afnemen!
We zullen dus later deze maand nog een keer aan de bak moeten, als alle planten echt uitgebloeid zijn.

Ondertussen zijn we geïnterviewd door het LD in verband met het door ons ervaren gebrek aan medewerking van de gemeente.
Diverse beloften werden namelijk niet nagekomen, veel mocht niet (zoals een compostbak neerzetten) omdat dat tegen de regels was. De zijvakken worden nog steeds onderhouden door de eigen dienst van de gemeente, maar (waarschijnlijk) door tijdgebrek moesten we met lede ogen aanzien hoe de planten in die vakken na lange tijd zonder regen vroegtijdig verdroogden terwijl de bloeitijd ervan nog lang niet voorbij was. Hier en daar werden nieuwe planten gezet, maar door gebrek aan goede verzorging waren ze na een week al dood. Diverse bezoekers vroegen ons hoe het nu toch mogelijk was dat de zijvakken er zo rommelig en slecht uitzagen en of we daar niets aan konden doen. Nee dus, moesten we antwoorden, want we mogen niet aan of in die zijvakken komen, al hebben we vorig jaar plannen ingediend om meer diversiteit, kleur etc. in die vakken te krijgen, ook in het belang van de vlinders, hommels, bijen en andere insecten.

Jos Olsthoorn van GroenLinks kreeg lucht van onze klachten en heeft vragen gesteld aan de Raad.
Het LD kwam vanochtend met onderstaand artikeltje daarover.

Wordt vervolgd!

Steeds meer meeldauw, maar ook beter nieuws

Helaas, al het kruipend zenegroen is nu getroffen door de meeldauw. We vrezen dat we deze prachtige (wintergroene) planten kwijt zullen raken...

Gelukkig ook nog een aangename verrassing: in één van de zijvakken van de tuin (het stuk langs het fietspad) staan een paar monnikskappen in bloei! Hopelijk zaaien ze zich straks lekker uit!

En dan nog een goed bericht: met een beetje geluk gaat deze vuilnisbak op de hoek van de Kruidentuin in de toekomst verdwijnen. Het ding zit namelijk altijd boordevol en vaak ligt er dan ook nog allemaal troep naast, met als hoofdprijs: zakjes hondenpoep!

Waar de ondergrondse vuilcontainers komen is trouwens nog een groot raadsel...

We vreesden na de festiviteiten van 3 oktober een puinhoop in de tuin aan te treffen, doch dat viel reuze mee. Slechts een klein aantal blikjes en wat drinkbekertjes, en vooral dus GEEN vernielingen!

Meeldauw

Het kruipend zenegroen (Ajuga reptans) doet het op andere plekken erg goed, maar hier werd hij overwoekerd en heeft hij last gekregen van vermoedelijk meeldauw.
Weghalen, helemaal afsnijden of nog even wachten?
Wie heeft de gouden tip?

Volhouders!

Bijenkorfje (Brunel-Prunella)
Stond lange tijd in de verdrukking (goudsbloemen) en dreigde door tekort aan zon het loodje te leggen. Nu, na verwijdering van de oranje rakkers (ook mooi maar veel meeldauw), knappen de plantjes weer helemaal op.

Gaura Lindheimeri (Prachtkaars), uit plantenpot overgezet in de tuin en al snel gegroeid tot een flinke pol!
Nog lang niet klaar met bloeien!

Ocimum basilicum "African blue", ook pas flink gaan groeien en bloeien toen de plant wat meer de ruimte kreeg.
Zo jammer dat basilicum maar 1-jarig is...

Liggende ereprijs (Veronica Prostrata), heeft opeens weer een paar kleine bloemetjes terwijl het een voorjaarsbloeier is.
Maar in het voorjaar was het maar een klein plantje, nu kruipt het al flink over de rand van de bak heen! Geen wonder, want eigenlijk is het een rotsplantje!

Laatste aanplant met herfstbloeiers

Witte astertjes. Hopelijk houden ze het nog een maandje vol!

Lila asters, eerst zelf opgekweekt in potten en later in de tuin gezet (waar ze het heel goed doen!).

Rudbeckia fulgida (gele zonnehoed, laagblijvend).

Struikheide (Callunia vulgaris)

Vaste bezoeker

Afgelopen twee weken hadden wij elke dag een Distelvlinder op bezoek, maar dit weekend kwam hij niet meer opdagen.
Was het misschien de laatste van het seizoen?

Herfstklussen

De twee soorten Monarda (Bergamot) hebben het niet zo goed gedaan. De ene soort bleek erg vatbaar voor meeldauw, de andere heeft helemaal niet gebloeid. De aangetaste plantendelen hebben we weggeknipt.
Volgend jaar beter?

Het selderijvak is leeg. Selderij is tweejarig en was nu aan zijn eind.
Helaas heeft een brutale dame de selderij eerst consequent steeds tot op de bodem weggesneden, en de restanten later vertrapt bij het plukken van de Moerbeivruchtjes. We hebben dus geen zaad kunnen winnen van dit kruid. De groene bos in het midden is een salieplant die dankbaar gebruik heeft gemaakt van de opengevallen ruimte.

Het bonenkruid (Satureja montana) bloeit nu al voor de derde keer en ziet er weer prachtig en fris uit.
De snel groeiende verstekelingen (ooievaarsbekken uit de zijvakken) werden zorgvuldig verwijderd.
Ook dit kruid moet tot de grond toe worden afgeknipt voor de winter invalt.

In vak 12 werden veel uitgebloeide bloemstengels weggeknipt. Nu is er genoeg plek vrijgekomen om volgende maand wat bolletjes in te zetten.
Want die hebben we nog niet en moeten er wel komen, niet alleen voor de nodige vrolijkheid en kleur in de vroege lente maar ook voor de eerste vlinders in het voorjaar!

Kortgeknipt!

Afgelopen week weer een middagje met z'n vieren hard gewerkt. De Wilde Marjolein was enorm hoog geworden, uitgebloeid en breed uitgegroeid, en verstikte zichzelf: de onderste plantendelen stierven af. Een flinke knippartij moest weer voor lucht zorgen. Wellicht komen er nu nog wat bloemetjes in?
Voor de winter moeten de planten helemaal tot de grond toe worden afgeknipt, dus die klus staat ons nog te wachten.

Vlinderaantrekkelijk

Eén van de vele koolwitjes smult van de nectar van de Verbena Bonariensis (IJzerhard). Deze plant kochten we anderhalf jaar geleden op de vlindermarkt op de Burcht. Ondertussen is het de grootste en meest dankbare plant in de tuin geworden; hij trekt heel veel vlinders aan en blijft tot de winter gewoon doorbloeien!

13 september, nog volop zomer!

Wie nu precies in het voorjaar een paar zonnebloemzaden in de grond heeft gedrukt, daar zijn we nog steeds niet achter. Maar het resultaat was prachtig!
Volgend jaar weer?

Het harig wilgenroosje (één aangewaaid exemplaar) heeft genoeg zaden gemaakt voor een hele tuin vol. Maar we hebben ze toch maar weggehaald omdat deze plant nogal kan gaan woekeren met zijn diepe wortelstokken, en daar is de Kruidentuin nou net iets te klein voor.

Gehakkelde aurelia

Voor het eerst op 28 augustus een Gehakkelde aurelia gesignaleerd!
Daarnaast vele Grote koolwitjes, kleine ook, een paar Kleine vosjes en tenminste twee Atalanta's.

Drie uur lang in de tuin gewerkt, o.a. om veel ongewenst kruid en een geweldige bos brandnetels te verwijderen. Wel gecontroleerd op vlindereitjes en rupsen natuurlijk, maar niets gevonden. Nu een andere plek vinden om brandnetels te kunnen laten gedijen zonder dat ze andere planten verdringen of zich te veel verspreiden.

Rustpauze

Wie weet hoe deze heet?
Hij zat een poosje op een stengel van de Verbena Bonariensis (IJzerhard).

Vandaag, op de eerste vlinderteldag, zag ik slechts 4 koolwitjes, 3 muntvlindertjes en 1 kleine vos. Geen één atalanta dus, terwijl eerder in de week de tuin bevolkt werd door een hele zwerm!

Steeds meer vlinders!

En de distelvlinder zat er ook weer, hoewel we nog geen distels in de tuin hebben geplant. Gaat vast nog gebeuren!

En dan die prachtige onderkant van de vleugels! Misschien tijd voor een betere camera om het nog scherper in beeld te kunnen krijgen?

Lekker sjouwen met je prooi

Een hardwerkende mierenkoningin sleept met een dooie spin. Ze liep behoorlijk snel met haar buit!

Bij het vlinderhotel zag ik vanmiddag een Kleine Vos gevangen in een spinnenweb. Gelukkig wist ze zich los te fladderen; de grote kruisspin was al erg dichtbij gekomen. Maar het is toch zeker wel de bedoeling dat de ingang van het hotel webvrij blijft, toch?
Vaker op letten dus...

Platgetrapt

Platgetrapte dragon...
Wie nog wat wil plukken moet snel zijn!

Dragon kan gegeten worden bij bijvoorbeeld gebraden kip, maar past ook goed in veel sauzen. Een takje dragon in de azijn maakt uw sladressing verrassend lekker!
Verse dragon zie je zelden in de winkel, gedroogd is het volop te krijgen. Het is ook een belangrijk bestanddeel van de "fines herbes"!

Gewoon de boel maar plattrappen!?

We hadden al meerdere keren geconstateerd dat er planten werden platgetrapt, en dachten al dat dat te maken had met het plukken van de vruchten uit de Moerbei.
Natuurlijk is het goed wanneer iemand vruchten wil plukken, maar als dat gepaard gaat met het vermorzelen van kostbare planten, zijn we daar minder blij mee. Het is namelijk best mogelijk om een route (via de stenen randen) te vinden naar de boom toe, maar deze dame had daar blijkbaar geen zin in. We verzochten haar niet meer op de planten te gaan staan of zitten, maar toen we even later terugkwamen met het fototoestel zat ze op een andere plek in een ander vak, bovenop weer andere planten. Een stel toeschouwers (uit Utrecht) raadde ons aan een hek om de tuin te laten zetten of een handhavingsverzoek te doen bij de gemeente. Want dat werkt goed in hun stad. Nou, vertelden wij, de gemeente Leiden distantieert zich van schade aan de kruidenbak in de Kruidentuin, dat moeten wij als buurtbewoners zelf maar oplossen. Let wel: we investeren zelf in deze tuin en alle nieuwe planten werden door ons aangeschaft, dus uit eigen beurs. We hebben meerdere foto's van de brutale vrouw gemaakt, haar gezicht is nu aan ons bekend... Het is om te ontploffen als iemand zo oneerbiedig omgaat met de door ons geplante bloemen en planten, alleen voor het scoren van een volle emmer Moerbeivruchtjes...

Houden Atalanta's van wit?

Terwijl ik rondliep in de tuin, kwamen er steeds Atalanta's op mijn schouder zitten! Ze vonden het niet erg dat ik bleef lopen, draaien, bukken, foto's maken...

Wauw!

Wie weet hoe deze heet?

In een kwartiertje

In een kwartiertje tijd gezien:
1 distelvlinder (hiernaast)
2 boomblauwtjes
verschillende soorten libellen
talloze atalanta's
veel koolwitjes
enkele kleine vosjes

1 atalanta heeft geruime tijd lekker zitten zonnen op mijn schouder (wit T-shirt)!