Dit is een verslag van en over buurtgenoten die de gemeente Leiden graag willen helpen de reeds bestaande (maar door bezuinigingen en personeelstekort beetje zieltogende) Kruidentuin aan de Ir. Driessenstraat nieuw leven in te blazen.
Geplande werkzaamheden: herinrichting van het centrum van de tuin (het tuinkruidengedeelte) en ordenen en weer opvullen van de zijvakken.
Voorlopig doel: een mooie, weelderige, kleurige tuin realiseren waarin vele soorten vlinders, libellen en bijen zich thuis voelen!

zaterdag 30 mei 2015

De Goudsbloem

De Goudsbloem (Calendula officinalis) is afkomstig uit het Middellandse zeegebied en West-Azië, komt niet in het wild voor maar wordt gekweekt en is ontstaan uit de Akkergoudsbloem.
Rembert Dodoen schreef in zijn kruidenboek anno 1554 al hoe geneeskrachtig de bloemen waren, in 1644 werd ook de geneeskracht van de bladeren genoemd, en zelfs in een Nederlands farmaceutisch boek van 1747 wordt beschreven dat ook de zaden helende krachten hebben.

In het oude Egypte werd de goudsbloem gebruikt vanwege de verjongende eigenschappen, in het oude Griekenland stond de plant symbool voor dankbaarheid en liefdevolle herinneringen. In het christendom werd de goudsbloem gewijd aan Maria.


De Latijnse naam van deze plant Calendula is afkomstig van calenda = kalender: calenda was de naam die men in vroeger tijden gaf aan de 1ste dag van de maand. De soortnaam officinalis is een aanduiding voor een geneeskrachtige plant die al heel lang als zodanig erkend is. De goudsbloem bloeit heel lang door, in het mediterrane klimaat zowat elke maand. In de iconografie is de plant een symbool van rijkdom, maar ook van droefheid en bezorgdheid. Shakespeare verwijst naar deze bloem in zijn boek “Een winteravondvertelling”: “..de goudsbloem die gelijk met de zon gaat slapen, staat ook samen met hem op, en weent..”.
Volksnamen zijn onder andere Capkenskruid, Dodenbloem, Kroningsbloem, Oranjebloem, Vergabloeme, Weerhaantje en Wrattenkruid. 

Bij de Grieken was er de mythe over Clytia en Apollo. Toen de zonnegod Apollo de liefde van Clytia afsloeg en verliefd werd op Loekothoë, vertelde Clytia dit uit jaloezie aan de vader van dit meisje. Voor straf veranderde Apollo haar in een Calendula. Een andere mythe zegt dat Goudsbloemen zijn ontstaan uit de tranen die Aphrodite liet vallen toen Adonis stierf.

Ook in onze Kruidentuin heeft de goudsbloem de hele winter door in bloei gestaan!


Vroeger gebruikte men de goudsbloem als natuurlijke barometer: als de bloem na 7 uur ’s ochtends nog gesloten was dan kon het gaan regenen, maar als ze haar kelk opende tussen 6 en 7 uur, dan zou het een mooie dag worden!
In onze tijd wordt de goudsbloem gebruikt in de keuken om gerechten mee te kleuren, op medisch gebied wordt de bloem op verschillende manieren verwerkt tot olie, zalf, tinctuur en vooral gebruikt tegen allerlei kwalen van de huid.

De goudsbloem is een waardplant voor diverse rupsen en trekt veel soorten insecten aan.

De schoone purper roos
Is hier lydzaamheid;
De blyde, ryke Goudebloem,
Gehoorzaamheyd.


16e eeuw, anoniem

Geen opmerkingen: